بررسی نقش تغییر کاربری اراضی بر برخی از خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و فرسایش پذیری خاک

Authors

کریم سلیمانی

علی آزموده

abstract

تغییر کاربری جنگل به اراضی کشاورزی، عموماً تأثیر جدّی بر میزان ماده آلی و دیگر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک می گذارد. این پژوهش با هدف بررسی نقش تغییر کاربری جنگل بر برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و در ادامه شناخت شماری از متغیرهای مؤثر خاک بر شاخص فرسایش پذیری در بخشی از حوضه آبخیز برنجستانک صورت گرفته است. بدین منظور سه کاربری جنگل، زراعت دیم (گندم) و باغ مورد بررسی قرار گرفت. نمونه های خاک از دو لایه سطحی 10-0 و 20-10 سانتی متر در قالب طرح بلوک کاملاً تصادفی برداشته و مقایسه شد. نتایج نشان از آن داشتند که میزان ماده آلی در اراضی زراعی و باغ، به ترتیب 24/44 و 45/45 درصد در لایه 10-0 سانتی متر، و 69/42 و 43 درصد در لایه 20-10 سانتی متر کمتر از اراضی جنگلی بوده است. حداکثر نیتروژن کل در لایه 10-0 سانتی متر در کاربری جنگل به میزان 303/0 درصد و حداقل آن در لایه 20-10 سانتی متر در اراضی باغ به میزان 190/0 درصد مشاهده شد که کاهشی معادل با 32/37 درصد را نشان می دهد. وزن مخصوص ظاهری و اسیدیته خاک طی تغییر کاربری جنگل افزایش یافت. این در حالی است که تغییر کاربری جنگل به اراضی زراعی و باغ تأثیر مشخص و معنی داری بر درصد ذرات رس و سیلت نداشت و تنها در لایه 10-0 سانتی متر تفاوت معنی داری از لحاظ درصد ذرات شن مشاهده شد. نتایج نشان داد که فرسایش پذیری خاک به دلیل کاهش پوشش گیاهی پایا، ماده آلی خاک، تخریب ساختمان خاک و پایداری خاکدانه ها طی تغییر کاربری جنگل، افزایشی حدود دو برابر داشته است. همچنین متغیرهای رس، ماده آلی و نیتروژن کل دارای همبستگی معنی دار منفی؛ و در مقابل، درصد سیلت و شن ریز نیز دارای ارتباط معنی دار مثبت با میزان فرسایش پذیری اند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی نقش تغییر کاربری اراضی بر برخی از خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و فرسایش‌پذیری خاک

تغییر کاربری جنگل به اراضی کشاورزی، عموماً تأثیر جدّی بر میزان ماده آلی و دیگر ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک می‌گذارد. این پژوهش با هدف بررسی نقش تغییر کاربری جنگل بر برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و در ادامه شناخت شماری از متغیرهای مؤثر خاک بر شاخص فرسایش‌پذیری در بخشی از حوضه آبخیز برنجستانک صورت گرفته است. بدین منظور سه کاربری جنگل، زراعت دیم (گندم) و باغ مورد بررسی قرار گرفت. نمونه‌های...

full text

بررسی اثرات بهینه‌سازی کاربری اراضی بر برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و شاخص فرسایش‌ پذیری آن در مراتع آوارد

تبدیل جنگل‌ها و مراتع به اراضی کشاورزی، امروزه در سطح دنیا نگرانی‌های زیادی را در زمینه تخریب خاک، محیط زیست و تغییر اقلیم جهانی پدید آورده است. مطالعه تغییرات خصوصیات خاک در اثر تغییر کاربری اراضی، ضروری است و جهت شناخت مدیریت‌های پایدار در هر منطقه به‌منظور جلوگیری از تخریب خاک، ایجاد و تثبیت تولید پایدار و نیز اهداف زیست محیطی می‌تواند راه‌حل مفیدی ‌باشد.  در دهه‌های گذشته بخش‌های وسیعی از م...

full text

نقش تغییر کاربری اراضی بر برخی خصوصیات فیزیکیو شیمیایی خاک ( مطالعه موردی: حوضه آبخیز کیاسر گلوگاه)

تغییر جنگل به اراضی کشاورزی، عموماً تأثیر جدی بر میزان ماده آلی و دیگر ویژگیهای فیزیکی و شیمیاییخاک میگذارد. بنابراین با توجه به گستردگی تغییر کاربری اراضی جنگلی استان مازندران، در این پژوهش به مطالعهاثرات تغییر کاربری بر خصوصیات خاک در بخشی از حوضه آبخیز نکارود پرداخته شد. بدین منظور نمونههای خاک از10 سانتیمتر در قالب طرح بلوک کاملاً تصادفی در سه کاربری جنگل، مرتع و زراعت - 0 و 20 - دولایه سطحی ...

full text

اثر تغییر کاربری اراضی بر برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک (مطالعه موردی: سمسکنده ساری)

از آنجایی که بخش وسیعی ازمناطق جنگلی در استان مازندران طی دهه های گذشته دستخوش تغییر کاربری شده اند، در این مطالعه اثر تغییر کاربری اراضی جنگلی به زمین­های زراعی دیم (کلزا)، شالیزار و باغ مرکبات بر برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در منطقه شرق شهرستان ساری مورد توجه قرار گرفت. بدین منظور از هر کاربری از 2 عمق 20-0 و 50-20 سانتی متر در 4 تکرار به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل ت...

full text

بررسی اثر تغییر کاربری اراضی بر برخی خصوصیات فیزیکی خاک (مطالعه موردی: شهرستان بافت استان کرمان)

با توجه به اختصاص آمار بیشترین تغییر کاربری اراضی کشور به استان کرمان، این تحقیق به منظور تعیین اثر تغییر کاربری اراضی بر خصوصیات فیزیکی خاک انجام شد. برای این منظور 6 سایت با شرایط اکولوژیکی مشابه شامل مرتع قرق (NG)، مرتع تحت چرای شدید (HG)، مرتع با گونه غالب شیرین بیان و تحت چرای متوسط(MG)، اراضی شخم‌خورده جهت برداشت شیرین بیان (Gl T)، دیمزار (D) و دیمزار رها شده (F) در منطقه جمال آباد شهرستا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهشهای جغرافیای طبیعی

Publisher: مؤسسه جغرافیا

ISSN 2008-630X

volume 42

issue 4 2011

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023